เฮราเครส
ท่านผู้อ่านส่วนใหญ่รวมถึงเด็กๆ ต้องคุ้นเคยกับชื่อ “เฮอร์คิวลิส” มาไม่มากก็น้อย เพราะมีการนำเอาเรื่องราวของเฮอร์คิวลิสมาสร้างเป็น การ์ตูนซีรีส์ และภาพยนตร์มาแล้วมากมาย
เฮอร์คิวลิสเป็นเทพองค์หนึ่งผู้เป็นที่รักที่สุดของชาวกรีกและโรมันในอดีต ที่ประเทศกรีซและในกรุงโรมจึงพบว่ามีสถานที่สร้างขึ้นมาเพื่อบูชาเทพองค์นี้จำนวนมาก อาทิตย์นี้ไทยรัฐซันเดย์สเปเชียลโดยทีมงานนิตยสารต่วย’ตูน สัปดาห์นี้จึงขอเจาะลึกเรื่องของเทพจอมพลังผู้นี้กันให้ลึกยิ่งกว่าที่เคยรู้กัน
เฮอร์คิวลิสนั้นเป็นเทพโรมันที่ชาวโรมันนำมาจากเทพเจ้าของกรีกคือ เฮราคลิส (Heracles) จริงๆแล้ว เป็นครึ่งเทพครึ่งมนุษย์ เนื่องจากเป็น บุตรของซูส (Zeus) ผู้เป็นจอมเทพแห่งโอลิมปัสกับเจ้าหญิงอัลค์มีนี (Alcmene) ผู้เป็นมนุษย์เดินดิน และแท้จริงแล้วอัลค์มีนีนั้นมีสามีอยู่แล้วคือแอมฟิทรีออน (Amphitryon) แต่วันหนึ่งขณะที่สามีของเธอไม่อยู่ ซูสก็แอบไปทำให้เธอท้อง การณ์ครั้งนั้นทำให้เฮร่า (Hera) เทพีผู้เป็นพระชายาของซูสโกรธมาก พระนางจึงทำทุกวิถีทางที่จะไม่ให้เชื้อสายของซูสเกิดออกมา แต่ในที่สุดทารกน้อยผู้มีพ่อเป็นจอมเทพก็กำเนิดออกมาจนได้ อัลค์มีนีตั้งชื่อให้ลูกของ นางว่า เฮราคลิส ซึ่งเป็นภาษากรีกมีความหมายว่า ของขวัญที่รุ่งโรจน์ของเฮร่า (ถ้าไม่ใช่การเยาะเย้ย นางก็อาจเข้าใจผิดคิดว่าเทพีเฮร่ายินดีใจที่ซูสมาทำให้เธอมีเด็กคนนี้) แต่นั่นยิ่งเหมือนเอาน้ำมันราดเข้าไปในกองไฟที่สุมอยู่ในอกของเทพีเฮร่าให้ลุกโชนยิ่งขึ้น ในวัยที่ยังเป็นทารกนอนเปล เฮร่าส่งงูพิษสองตัวไปเพื่อสังหารให้ตาย แต่ยังไม่ทันจะกัด งูทั้งสองกลับถูกเฮอร์คิวลิสใช้มือจับแล้วบีบจนตาย
เมื่อเติบใหญ่ขึ้นมาเฮอร์คิวลิสถูกส่งให้ไปเป็นเด็กเลี้ยงแกะอยู่ตามภูเขา ซึ่งเขาก็ใช้พละกำลังที่เหนือมนุษย์ผสมกับความกล้าในการต่อสู้กับสัตว์ร้ายต่างๆ จัดการหมาป่าและสิงโตที่คอยจับแกะของชาวบ้านไปกินจนราบคาบ ทำให้ชื่อเสียงของเขาขจรขจายไปทั่วอย่างรวดเร็วเยี่ยงวีรบุรุษ จนครีออน (Creon) กษัตริย์แห่งทีบส์ (Thebes) ยกราชธิดาคนโตคือ เมการ่า (Megara) ให้เป็นรางวัล ทั้งสองมีบุตรด้วยกันสองคนและอยู่ด้วยกันอย่างมีความสุขได้ช่วงหนึ่ง ก่อนที่เทพีเฮร่าจะทำ
ให้เขาเสียสติจนสังหารภรรยาและลูกทั้งสองตาย
...
เมื่อเฮอร์คิวลิสมีสติกลับคืนมาแล้วเห็นในสิ่งที่ตนทำไปก็รู้สึก เสียใจยิ่ง เขาไปยังเทวาลัยของเทพอะพอลโลที่เมืองเดลฟี่ (Delphi) เพื่อขอคำทำนายที่จะบอกว่าเขาควรทำอย่างไร คำทำนายบอกว่าเขาต้องลงโทษตัวเองด้วยการทำสิ่งยากๆ สิ่งชั่วร้ายจึงจะถูกขจัดออกไป ซึ่งการลงโทษตัวเองก็คือให้ไปเป็นข้ารับใช้ของกษัตริย์ ยูริสทูส (Eurystheus) แห่งทีรินส์ (Tiryns) เฮอร์คิวลิสทราบดีว่าเขาต้องผจญกับสิ่งยากเย็นแสนเข็ญอย่างแน่นอน เนื่องจากกษัตริย์ยูริสทูสผู้นี้ขึ้นชื่อในเรื่องความโหดร้ายอย่างยากจะหาผู้ใดเทียบ เฮอร์คิวลิสเป็นข้ารับใช้อยู่ถึง 12 ปีและต้องทำสิ่งยากๆถึง 12 ประการ (12 Labors) เพื่อเป็นการลงโทษและชดใช้ในสิ่งที่ตนเองทำไป ซึ่งภารกิจสุดโหดทั้งสิบสองอย่างนั้นเป็นการไปจัดการกับเหล่าอสูรร้ายนานาชนิด ภารกิจเหล่านี้สร้างให้เฮอร์คิวลิสเป็นที่รู้จักและกลายเป็นฮีโร่คนหนึ่งของผู้ที่ชื่นชอบเทพนิยายกรีกมานานแสนนาน แต่เนื่องจากเป็นโอรสคนหนึ่งของซูส จอมเทพจึงแอบช่วยเหลือด้วยการมอบอาวุธวิเศษให้หลายอย่าง เช่น ธนูและไม้กระบอง ที่กลายเป็นอาวุธคู่มือที่เขาใช้จัดการกับคู่ต่อสู้เป็นประจำ มาดูกันว่างานมหาหินที่ฮีโร่ของเราต้องฝ่าฟันให้ได้มีอะไรบ้าง
สังหารสิงห์แห่งเนเมีย
สิงโตแห่งเนเมีย (The Nemean Lion) แถบเชิงเขาเนเมีย (Nemea) เป็นสถานที่ที่มีสิงโตร้ายออกอาละวาดเป็นประจำ กษัตริย์ยูริสทูสสั่งให้เฮอร์คิวลิสไปเอาหนังของสิงโตตัวนั้นมาให้ตน เฮอร์คิวลิสออกตามหาสิงโตตัวนั้นนานนับเดือนกว่าจะตามไปจนถึงถ้ำของมัน ถ้ำนั้นมีทางเข้าออกสองทาง เขาจึงปิดเสียทางหนึ่งก่อนที่จะเข้าไปสู้กับสิงโตและสังหารมันจนตาย จากนั้นจึงถลกหนังของมันออกมา ภาพจำลองของเฮอร์คิวลิสที่เรามักจะเห็นบ่อยครั้งคือ เขาเอาหนังสิงโตตัวนั้นมาคลุมร่างตั้งแต่หัวลงมา
ปราบงูเก้าหัวแห่งเลนา
งูเก้าหัวแห่งเลนา (The Lernean Hydra) อสุรกาย 9 หัวแห่งบึงเลอนา (Lerna) งูยักษ์ตัวนี้มีพิษร้ายกาจมาก แม้แต่ลมหายใจของมันก็สามารถทำให้ผู้ที่เข้าใกล้ถึงตายได้ เฮอร์คิวลิสออกเดินทางไปยังบึงเลอนาที่น่ากลัวจนเจอรังของอสรพิษร้าย งานนี้ค่อนข้างหนักสำหรับฮีโร่คนเก่ง แต่ในที่สุดเขาก็สามารถกำจัดเจ้างูร้ายได้
กวางศักดิ์สิทธิ์แห่งเคริเนีย (The Hind of Ceryneia) งานที่สามนี้ดูจะเป็นงานง่ายงานหนึ่งของเฮอร์คิวลิส เพราะเขาถูกสั่งให้ไปจับกวางของเทพีอาร์ทิมิส (Artemis, โรมันเรียกว่าเทพไดอะน่า) ผู้เป็นใหญ่ในการล่า รวมทั้งเป็นเทพีแห่งดวงจันทร์ด้วย ดังนั้นการจับกวางจึงไม่ใช่เรื่องยาก แต่สิ่งที่อาจเกิดขึ้นหลังจากนั้นคือการมีปัญหากับเทพีเจ้าของกวางนั่นเองหลังจากไล่ตามจับกวางอยู่ร่วมปี วันหนึ่งเขาก็พบและใช้ธนูยิงเพื่อนำกลับไป แต่แล้วเทพีไดอะน่าก็ปรากฏตัวขึ้นด้วยความโกรธและพร้อมจะลงโทษเฮอร์คิวลิสได้ทุกเมื่อ ต่อมาเมื่อได้รับฟังคำอธิบายแล้วนางก็หายโกรธ แถมยังรักษาแผลที่ถูกธนูของกวางให้หายเป็นปกติ เพื่อให้เฮอร์คิวลิสนำมันกลับไปถวายกษัตริย์แบบเป็นๆ
...
พิชิตหมูป่ายักษ์แห่งเอริมันทัส
หมูป่ายักษ์แห่งเขาเอริมันทัส (The Erymanthus Boar) หมูป่าเกเรตัวนี้มีนิสัยชอบทำลายทุกอย่างที่ขวางหน้า สร้างความเดือดร้อนให้ผู้คนเป็นประจำ แต่ความดุร้ายของ มันก็ไม่อาจรอดมือของ เฮอร์คิวลิสไปได้ เขาสยบมันแล้วนำกลับไปมอบให้กษัตริย์จนได้
ล้างคอกสัตว์ของกษัตริย์ออเกียน (The Augean Staples) มันเป็นคอกที่ใหญ่ราวสนามฟุตบอล เพราะมีม้าและสัตว์จำนวนมหาศาลอยู่ในนั้น แต่เฮอร์คิวลิสก็ทำสำเร็จด้วยการเปิดกำแพงออกสองด้านตรงข้ามกัน แล้วใช้พละกำลังเหนือมนุษย์ขุดเป็นทางให้แม่น้ำไหลเข้าไปในคอก เพื่อชะล้างสิ่งปฏิกูลต่างๆออกไปจนหมดสิ้น ทั้งหมดนั้นใช้เวลาเพียงวันเดียว
ไล่ฝูงนกสติมเฟียน (The Stymphalian Birds) ที่ทะเลสาบแห่งหนึ่งในป่าลึก งานนี้เฮอร์คิวลิสได้ตัวช่วยเป็นเครื่องเคาะให้เกิดเสียงเพื่อไล่นกจากเทพีอาเธน่า เสียงเคาะนั้นดังมากจนทำให้ฝูงนกแตกตื่น เฮอร์คิวลิสจึงใช้จังหวะที่มันบินขึ้นท้องฟ้านั้นสอยลงมาจำนวนมากด้วยธนู
วัวร้ายแห่งเกาะเครเต (The Cretan Bull) อสุรกายตัวนี้เป็นมนุษย์ที่มีศีรษะเป็นวัว อสูรตัวนี้ความจริงแล้วเป็นบุตรที่เกิดจากมเหสีของกษัตริย์ไมนอส (Minos) ผู้เป็นใหญ่เหนือหมู่เกาะเครเตนั่นเอง แต่นางถูกเทพโพไซดอนสาปให้ไปหลงรักและมีความสัมพันธ์กับวัวตัวหนึ่งที่ไมนอสเลี้ยงไว้ จนกระทั่งคลอดลูกออกมาเป็นอมนุษย์น่าสะพรึงกลัว
...
ม้ากินคนของดิโอเมเดส
ม้ากินคนของดิโอเมเดส (The Mares of Diomedes)ดิโอเมเดสเป็นกษัตริย์แห่งเทรส(Thrase) แถบทะเลดำ เมืองนี้เป็นที่อยู่ของยักษ์ พวกหนึ่งที่เรียกว่า Bistones ดิโอเมเดสมีม้าสี่ตัวที่แปลกกว่าม้าโดยทั่วไป เนื่องจากเป็นม้ากินคน พวกมันวิ่งเร็วมากและมีพละกำลังยิ่งกว่าม้าใดๆ ทั้งหมด เฮอร์คิวลิสได้รับคำสั่งให้ไปขโมยม้าทั้งหมดกลับไป ซึ่งพวกมันถูกปล่อยให้เป็นอิสระอยู่แถบเชิงเขาโอลิมปัส ว่ากันว่าม้าของอเล็กซานเดอร์มหาราชสืบเชื้อสายมาจากม้าฝูงนี้
เข็มขัดของฮิพโพลีเท (The Belt of Hippolyte) ราชินีฮิพโพลีเทเป็นหัวหน้านักรบเผ่าอะเมซอนซึ่งเป็นชนเผ่าที่มีแต่ผู้หญิงล้วนๆ เข็มขัดเส้นนี้นางได้มาจากเอรีส (Ares เทพเจ้าแห่งสงคราม ชาวโรมันเรียกว่า Mars) เฮอร์คิวลิส ต้องแล่นเรือไปกับสหายจำนวนหนึ่งเพื่อไปชิงเข็มขัดเส้นนั้นมาจากราชินีฮิพโพลีเท ซึ่งพวกเขาต้องต่อสู้กับนักรบหญิงเป็นกองทัพ
ฝูงวัวของเกเรี่ยน (The Cattle of Geryon) เกเรี่ยนเป็นอสุรกายมีลำตัวเดียวแต่มีหัวสามหัวและขาสามคู่ อยู่ที่เกาะอีริเทีย (Erythia) เกเรี่ยนมีวัวแดงฝูงหนึ่งซึ่งกษัตริย์ยูริสทูสอยากได้ จึงสั่งให้เฮอร์คิวลิสไปนำกลับมา
...
แอปเปิ้ลของฮิสเปอริเดส (The Apples of the Hesperides) งานชิ้นใหม่นี้เกิดขึ้นในปีที่แปดนับจากเป็นข้ารับใช้ให้ยูริสทูส และเป็นงานที่น่าจะยากที่สุดก็ว่าได้ เพราะเป็นการไปขโมยเอาแอปเปิ้ลทองคำที่เทพีเฮร่ามอบให้ซูสเป็นของขวัญแต่งงาน แน่นอนว่าเขาต้องเจออุปสรรคมากมายกว่าจะนำแอปเปิ้ลซึ่งอยู่สุดขอบโลกกลับไปได้
จัดการกับสัตว์ประหลาดเคเบรอส
และงานสุดท้ายที่เฮอร์คิวลิสทำเพื่อชดใช้ความผิดของตนคือไปจับ เคเบรอส (Cererus) สัตว์ประหลาดสามหัวที่ดุร้ายสุดๆ สัตว์ตัวนี้เฝ้าทางเข้าออกยมโลกอยู่ใต้พิภพ มันมีหัวเป็นหมาป่าแต่มีหางเป็นมังกรและมีหัวงูเรียงรายอยู่ตลอดแนวสันหลัง แต่ในที่สุดก็ไม่รอดพ้นความสามารถของเฮอร์คิวลิสไปได้ เขาสามารถจับตัวมันนำกลับไปให้ยูริสทูสตามคำสั่ง ซึ่งเป็นอันเสร็จสิ้นภารกิจล้างบาปตัวเองได้สำเร็จในที่สุด
หลังงานหฤโหดทั้ง 12 อย่างนั้น ฮีโร่ของเรายังต้องออกไปผจญภัยอีกหลายครั้ง ก่อนที่จะเสียชีวิตและกลายเป็นเทพองค์หนึ่งอยู่ร่วมกับเทพองค์อื่นๆที่โอลิมปัส
เรื่องราวของเฮอร์คิวลิสถูกนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์มาแล้วหลายต่อหลายครั้ง และล่าสุดภาพยนตร์เรื่อง “Hercules” ที่กำลังจะเข้าฉายเร็วๆนี้ โดยมีนักแสดงกล้ามโต ดเวน จอห์นสัน หรือที่เราคุ้นเคยในชื่อ เดอะร็อก มารับบทบาทของยอดวีรบุรุษในตำนาน โดยบทภาพยนตร์เรื่องนี้ เป็นการนำเสนอมุมมองใหม่ของมนุษย์ครึ่งเทพจากตำนานสุดคลาสสิก นับตั้งแต่เขาถือกำเนิดขึ้นมา จนถึงการปฏิบัติ 12 ภารกิจสุดหิน และการเข้าร่วมรบในสงครามสุดหฤโหดของชาวธราเซียน (Thracian) อีกด้วย สำหรับชาวธราเซียนนี้เป็นชนเผ่านักรบที่เคยตั้งรกรากอยู่ทางตอนกลางและตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปยุโรป ในมหากาพย์อีเลียดที่เล่าขานถึงการศึกแห่งกรุงทรอยก็กล่าวว่าธราเซียนร่วมเป็นพันธมิตรร่วมรบกับชาวโทรจัน สำหรับในภาพยนตร์เรื่องนี้เฮอร์คิวลิสได้รับการว่าจ้างจากกษัตริย์ให้สร้างกองทัพให้เป็นสุดยอดนักรบผู้แข็งแกร่งไร้ความปราชัย จะแปลกใหม่กว่าเฮอร์คิวลิสที่เรารู้จักอย่างไรก็ไปหาคำตอบกันได้ครับ.
โดย :ลุงดำ
ทีมงาน นิตยสาร ต่วย'ตูน